Het kantelpunt naar een circulaire toekomst voor de Nederlandse recyclingsector benadrukt het belang van het nemen van actie. Faillissementen stapelen zich op, productiecapaciteit verdwijnt en de concurrentie van goedkoop virgin en gerecycled plastic uit landen buiten de EU neemt toe. Tijdens het Kamerdebat over de Circulaire Economie op 11 september gingen Kamerleden in op de door de Plastictafel voorgestelde maatregelen.
Hoge druk op de sector
In de afgelopen twee jaar zijn meerdere Nederlandse recyclers failliet gegaan en productielijnen stilgelegd. De oorzaken zijn divers: hoge energieprijzen, strengere milieuregels en vervuilde afvalstromen. Tegelijkertijd wordt de markt overspoeld door goedkoop gerecycled plastic uit landen zoals China en de VS, waardoor Nederlandse recyclers nauwelijks meer kunnen concurreren.
De Circulaire Hefboom maakt recyclaat een aantrekkelijke keuze
De Plastictafel heeft de Circulaire Hefboom voorgesteld: een heffing op producten met een hoog aandeel virgin plastic die op de Nederlandse markt worden gebracht. De opbrengsten van deze heffing vloeien terug in een zogenaamd transitiefonds voor circulaire kunststoffen. Dit fonds helpt het prijsverschil tussen virgin plastic en recyclaat of biobased materialen deels te overbruggen, waardoor recyclaat voor meer partijen een aantrekkelijke keuze wordt.
Dit voorstel is ontstaan omdat de tafel er niet in is geslaagd een alternatieve manier te vinden om de overheid van een half miljard euro te voorzien, nadat het kabinet de plasticheffing en de nationale circulaire plasticnorm had ingetrokken. De Circulaire Hefboom biedt een gerichte oplossing om de transitie naar een circulaire kunststofketen te ondersteunen, terwijl het rekening houdt met de financiële haalbaarheid voor de sector.
Politiek ziet kansen en uitdagingen
Tijdens het Kamerdebat over de Circulaire Economie spraken verschillende Kamerleden hun waardering uit voor de resultaten van de Plastictafel. Een deel van de Kamer riep demissionair staatssecretaris Thierry Aartsen (VVD) van Infrastructuur en Waterstaat op om actief aan de slag te gaan met de aanbevelingen. Aartsen sloot zich aan bij de complimenten en gaf aan dat hij een vervolg op de Plastictafel ondersteunt, al moet dit besluit nog formeel worden genomen.
Tegelijkertijd wees Aartsen op uitdagingen, zoals het ontbreken van een wettelijke grondslag voor de circulaire hefboom, die pas kan worden ingevoerd met het Europese productpaspoort in 2029. Hij wil in Brussel aandringen op versnelling hiervan en pleitte voor een Europese aanpak om economische weglek te voorkomen.
Hoewel er nog obstakels zijn, is het bemoedigend om te zien dat er steun is voor een gezamenlijke aanpak. Wil je meer weten over de voorgestelde maatregelen van de Plastictafel? Lees het eindrapportage via het artikel op onze website.